Jedną z zasad mediacji określonych 26 czerwca 2006 roku przez Społeczną Radę do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości jest jej poufność, której nieodzownym elementem jest tajemnica mediacji.
Z pozoru jasna i czytelna zasada. Z pozoru.
W poniższym artykule pozwolę sobie Państwu przybliżyć jedną z najczęstszych pułapek na jakie można się natknąć podczas mediacji, a która wynika z konieczności zachowania owej tajemnicy mediacji.
Tajemnica mediacji w ustawodawstwie znajduje swoje umocowanie w brzmieniu art. 183 (4) kodeksu postępowania cywilnego:
§ 1. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne.
§ 2. Mediator, strony i inne osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym są obowiązane zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedziały się w związku z prowadzeniem mediacji. Strony mogą zwolnić mediatora i inne osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym z tego obowiązku.
§ 3. Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem lub sądem polubownym na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w postępowaniu mediacyjnym.
Analizując powyższe brzmienie artykułu można dojść do prostego wniosku, że osoby które uczestniczą w mediacji są zobligowane do nieujawniania informacji podczas niej powziętych, chyba, że strony postanowią inaczej.
Pułapka pod tytułem "Przecież reprezentuję firmę":
Pełnomocnik jednej strony chcąc pozyskać opinię na temat propozycji drugiej strony, która została wyartykułowana w mediacji przekazuje treść owej propozycji wewnątrz swojej struktury do innego działu, innego pełnomocnika w tejże organizacji bądź osoby decyzyjnej. Czy powinien ?
Powyższa problematyka została opisana w pozycji:
T. IA red. Góra-Błaszczykowska 2020, wyd. 3/Malczyk - Kodeks postępowania cywilnego. Tom I A. Komentarz. Art. 1-42412 2020, wyd. 3.
Autor wskazuje, że do "(..)31.12.2015 r. do obowiązku zachowania w tajemnicy faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, zobowiązany był jedynie mediator. Przypomnieć i podkreślić należy, że adwokatów i radców prawnych wiąże obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej.(...)"
Aktualnie według autora"(...)odpowiedzialność innych podmiotów uczestniczących w postępowaniu mediacyjnym, np. pełnomocników stron, doradców stron, osób im towarzyszącym na posiedzeniach mediacyjnych, osób "zaproszonych" przez mediatora, za ujawnienie poufnych informacji mediacyjnych, może ewentualnie ponosić mediator lub strona, na zasadach ogólnych, tj. art. 474 KC, co należy jednak zawsze oceniać w świetle okoliczności danego postępowania mediacyjnego. Jeśli nie znajdzie zastosowania art. 474 KC, ww. osoby ponoszą odpowiedzialność na zasadzie art. 415 KC.(...)"
Autor opisuje również udział osób trzecich w mediacji uzależniając ich udział od zgody stron mediacji. Jako osoby trzecie autor wymienia:
1. adwokatów,
2. radców prawnych,
3. nieprofesjonalnych pełnomocników stron,
4. członków rodziny,
5. pracowników,
6. przedsiębiorców,
7. ekspertów.
Jak z takiej sytuacji wybrnąć ?
Najprostszym rozwiązaniem jest aby jako jedną ze stron poza pełnomocnikiem wskazać osobę decyzyjną, dzięki czemu pomimo biernego udziału w mediacji, osoba decyzyjna może powziąć wiedzę na temat jej przebiegu.
Najlepszym zaś rozwiązaniem jest określenie przed rozpoczęciem mediacji, zasad dotyczących przekazywania informacji pozyskanych w postępowaniu mediacyjnym, które powinny zostać zawarte w umowie o mediację. Zasady te mogą również zostać zaszyte w regulaminie ośrodka mediacyjnego, który mediację prowadzi.
Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w pozycji:
Red. Marszałkowska-Krześ 2020, wyd. 28/R. Morek/A. Budniak-Rogala Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2020, wyd. 28
Autor wskazuje, że "(...) Z obowiązujących dotąd przepisów KPC o mediacji nie wynikał natomiast expressis verbis obowiązek zachowania poufności przez strony i inne osoby uczestniczące w mediacji (takie jak m.in. adwokaci, radcy prawni, nieprofesjonalni pełnomocnicy stron, członkowie rodziny, pracownicy przedsiębiorcy czy eksperci). Rodziło to istotne problemy zarówno w zakresie podstawy istnienia takiej powinności, jak i sankcji w przypadku jej niedochowania. W odniesieniu do stron postępowania mediacyjnego przyjmowano najczęściej, że obowiązek taki winien być statuowany w umowie o mediację czy też regulaminie ośrodka mediacyjnego lub że jego istnienie można wyinterpretować na gruncie wykładni art. 72 (1) KC per analogiam.
Odpowiedzialność za ujawnienie poufnych informacji miała natomiast wynikać z zasad ogólnych (por. R. Morek, Mediacja i arbitraż. Komentarz, Warszawa 2006, s. 60)."
Pamiętajmy, że tajemnica mediacji jest niezwykle ważna, ponieważ powoduje wzmocnienie zasady poufności mediacji, a w konsekwencji podnosi poziom zaufania do mediacji jako pozasądowej metody rozwiązywania sporów.
Łamanie opisywanej zasady jest nie tylko nieetyczne ale też niezgodne z prawem.
Powyższy artykuł jest pierwszym z cyklu artykułów poświęconych zasadom mediacji.
Comments